Konutta Bir Sistem Arayışına Girmek: ENHR 2024 Konferansı’nın Ardından…

KONUTTA BİR SİSTEM ARAYIŞINA GİRMEK: ENHR 2024 KONFERANSI’NIN ARDINDAN…

26-30 Ağustos 2024 tarihleri arasında “The European Network for Housing Research” (ENHR) tarafından düzenlenen ve bu yıl TU Delft Üniversitesi’nde düzenlenen konferans, “Konut Sistemlerinin İşler Hale Getirilmesi: Kanıtlar ve Çözümler” teması ile gerçekleşti. 1988 yılında, Avrupa’da (ve dışında) konut araştırmaları ile aktif olarak ilgilenen kurum ve araştırmacılar için örgütsel bir platform sağlamak amacıyla kurulan ENHR, bu yılki teması ile konuta dair tartışılan içerik ve sistemlerin uluslararası düzeydeki boyutunu görmek adına bana önemli bir deneyim sağlamış oldu.

Konferansta ev sahibi üniversitenin Aula isimli binası ve Mimarlık Fakültesi binasının ilgili toplantı salonları ve sınıflarında farklı disiplinlerden araştırmacılar sunumlarını gerçekleştirdi. Konferansın ana teması olan son dönemde global ölçekte gündemde olan konuta dair sosyo-ekonomik problemler, ilgili konut dönüşümleri ve sorunlara dair geliştirilebilecek sistem önerilerinin ortaya konulması üzerine konuşmalar yapıldı. Araştırmacıların sadece mimarlık disiplininden olmaması ve sosyoloji, hukuk, psikoloji, gibi farklı alanlarda araştırmalarını sunmaları konunun çok yönlü boyutunu gündeme getirmesi açısından kıymetliydi. Yine konferansın ilk günündeki NHRC (New Housing Researchers Colloquium) atölye sunumları, genç araştırmacıların konut sorunlarına ilişkin güncel araştırma içeriklerini hangi boyutlarda irdelediklerine dair bir ön bilgi vermiş oldu. Değişen mekânsal dinamikler, sosyal konutların yeniden geliştirilmesindeki sosyal etkiler, toplumsal cinsiyet- aile ve tek çocuk nesli üzerine konut sistemleri, konut piyasalarındaki yeni düzenlemeler, yaşlı-yetişkinler ve konutta mekânsal adalet kavramı, birlikte yaşam-ortak kiracılık, bölgesel afet ve yeniden barınma, bölgesel konut fiyat dinamikleri gibi kavramlar; sunumlarda ele alınan global ölçekteki konutun temas ettiği güncel kavramlar olarak örneklendirilebilir.

Konferansın Aula binası oditoryum salonunda davetli konuşmacı sunumları ise konuşmacıların ilginç araştırma temaları ile dinleyicilere ilham vermiş oldu. Açılış oturumunda ev sahibi ülke olan Hollanda’daki konut krizi ve konut açığının nispeten kısa bir süre içinde keskin bir şekilde artması, düşük gelirli kesimlerin konut erişebilirliği problemleri ve birçok mahallede yaşam kalitesinin baskı altında bulunması konularından bahsedildi. Diğer davetli oturumlardaki temel tartışma alanları ise; kooperatif konutlarının sosyal ve çevresel zorluklara karşı çözümün nasıl bir parçası olacağı; Avrupa’da enerji dönüşümü ve konut satın alınabilirliği için zorluklar; sanayileşmiş konut ve limitleri-potansiyelleri; gençler – konutun geleceği ve konut akademisi – aktivizm başlıkları ile sürdürüldü. Oturumlara dair davetli konuşmacı bilgilerine ve konuşma özet içeriklerine https://enhr2024.com/plenaries/ linkinden erişilebilir. Konferansın atölye bölümlerinde gerçekleşen, araştırmacıların ilişkilenen üst temalar altındaki sunulmalarına dair genel bilgiler ise https://enhr2024.com/papers-list/ linkinden incelenebilir.

Konferansın dördüncü günü öğleden sonra 14.15-15.45 oturumunda “The Need for an Emerging Housing System: Flexible Resilience in Post-Disaster Housing” başlıklı bildiri araştırmamız, Aula binasının 4 numaralı seminer odasında sunuldu. Sunumda afet sonrası konut senaryolarında problemler, aktörler ve aktörlerin toplum ile bütüncül bir sistem içerisinde olmasına dair çözümlemelerden bahsedildi. Türkiye’deki durum özelinde yaşadığımız büyük ölçekli deprem ve depremin konut sistemleri üzerindeki etkisinin araştırılması, sunulması ve bu konuda önemli olan temel noktanın planlı, çok yönlü ve katılımcı bir “sistem” geliştirme gerekliliğinin vurgulanması, bu kapsamda mühimdi. Yapılan araştırmada doküman analizi ve tanımlayıcı kodlama yöntemi ile araştırma sonuç çıktıları tartışmaya açılarak oturum dinleyicilerinden görüş alındı. Tartışmalar farklı ülkelerde farklı toplumsal sorunların yerel ölçekteki karşılıklarının arandığı sonucunu göstermekle birlikte birçok farklı sorunla karşılaşma senaryolarına dair çözüm üretmenin zorluğunu da gündeme getirdi.

Konut krizinin etki alanı, boyutu ve içeriklerinin sorgulanması bu noktada önemli bir hal almakta… Krizden etkilenen insanın ta kendisiyken; çözüm ve sistemi üretmek de yine insanın inisiyatifinde ve tercihinde… Konutun sadece üretilen bir nesne değil; çok yönlü bir tartışma ve üretim alanı olduğu bir gerçek. Değişen dünya ve beraberinde getirdiği problemler ve bu problemlerin yaşantıyı/ barınmayı nasıl yeniden şekillendireceği üzerine düşünmek bizlere bağlı. Konutu nasıl bir gelecek bekliyor?.. Araştırmalı ve uygulamaya dönük çözümler üretmeliyiz…