Kentsel Tasarım Rehberleri

Ülkemizde, uzun geleneksel yerleşme sistemlerinin bir sonucunu yansıtır nitelikte, pek çok yerleşme fark yaratan bir nitelik göstermektedir. Bu farklılıklar; doğası ve doğa ile kurduğu ilişki, yapılanma dili ve yere özgü nitelikleri, sosyal ilişkilerde yarattığı birliktelik ortamı, mekânın yere özgü kimlik ve karakterini oluşturmaktadır.

Hızlı kentleşmenin neden olduğu, doğa ile yapılanmanın birlikteliğinin bozulduğu ve tüm kentlerin benzerleştiği ve sıradanlaştığı yeni bir süreçte yaşamaktayız. Yapılanmadaki bu deformasyon aynı zamanda ekolojik ve sosyal kopmaları da getirmiş, kentler sürdürülebilir yaşanabilir bir ortam olmaktan uzaklaşmıştır. Kentlerimiz ve yaşadığımız bu değişim, sürdürülebilir bir bakışla yeniden ele alınmalıdır.

İnsan yaşadığı ortamın bir ayrılmaz parçasıdır, gelecek kuşaklar, kentlerde yaşayanlar veya o kenti ziyaret edenler, bu yerleşmelerin oluşturduğu kimlik ve karakterin özgün kalitesini yakalamak isterler.

Bu gün dünden ödünç aldığımız kentlerimize yeniden bakmak, yeni gelişmeleri, koşulsuz olarak geçmişte var olan özgün duyarlılığını kaybetmeden yeniden yapılandırmak, gelişmeyi tüm boyutlarıyla sürdürülebilir kılmak bizlerin sorumluluğundadır. Bu kapsamda Planlama ve kentsel tasarımın birlikte yönlendirdiği, kentlilerin mekana sahip çıktığı, ekolojik duyarlılığın yansıtıldığı yenilikçi bir yaklaşım modeline gereksinimimiz vardır.

Kaçınılmaz olarak tüm Dünya ülkelerinde de karşılaşılan bu değişim ve önerilen yenilikçi yaklaşımların paralelinde çözümlenmeye çalışılmaktadır. Planlama da stratejik mekânsal planlama modelleri, yerel yönetimlerin öne çıkışı, sürdürülebilir gelişme kavramı ve etkisi, kentsel ekonomilerin farkındalığı ve kentsel dönüşüm bağlamında değerlendirilmeleri ve en çarpıcı olanı da Kentsel Tasarım anlayışının farklılaşan bir yöntem ve araçlar ile çözümde öne çıkması ya da yer almasıdır.

Kentsel Tasarım, yenilikçi değişen yaklaşımı ve araçları ile planlama sisteminin ayrılmaz bir parçası olarak, yapılanma sürecini kontrol etmekte bütünleşik planlama ve tasarım anlayışı ile de sistemi yeniden harekete geçirmektedir. Kentsel çevremizin kalitesi, kimlikli yapısı ve gelişimi, yaşanabilir ekonomileri, sosyal olarak bütünleşmiş ve ayrılıkçı olmayan dokusu, doğa ile uyumlu ve enerji etkin yapılanma ilkeleri çerçevesinde oluşan çağdaş yapıları, kaliteli ve canlı kentsel mekânları, Kentsel Tasarımın ilgi alanı olup Kentsel Tasarım Rehberleri ile başarılı bir geleceğe bakmaktadır, bu başarılarda ancak, yeni ilkeler, uygulamalar, deneyimler ve kentsel aktörlerin birlikteliği ile olasıdır.

Kentsel Tasarım Rehberleri, kentsel kalite hedeflerini yükseltmekte, bunların uygulamadaki kısıtlamalarını azaltacak çeşitliliği sunmaktadır. Böylesine geniş kapsamlı bir yeni yaklaşım da tüm kentsel aktörlerin; uzmanlar, kullanıcı, kentli, ziyaretçi, girişimci, sivil toplum üyeleri ve örgütleri, yasa koyucular ve uygulayıcılar, planlama ve yerel yönetim otoriteleri, hepsinin birlikte hareket edeceği bütünsel ortam ve araçları sunmak gerekir. Bu süreç birlikteliğin kurallarının oluşturulması ve pratikte de uygulanabilir olması demektir.

Geçmişte de kimlikli kentlerin ya da yerleşmelerin oluşmasında, hep bu çok bileşenli yapı ve onun oluşturulmasını yöneten disiplinli kontrol araçları yer almıştır, şüphesiz çok farklı bir süreç olmuştur.

Günümüzde de Kentsel Tasarım Rehberleri, fiziksel ve sosyal bütünleşmeyi, mekan oluşumunda birlikte hareket etmeyi, kontroller ile kaliteyi oluşturmayı, reçeteler yerine çeşitli yaklaşım seçenekleri ile uygulama pratiklerini objektif bir biçimde yönlendirmeyi hedeflemektedir.

Kentsel Tasarım Rehberleri karar verme sürecinde yere özgü yaklaşımlar ile ,ağırlıkları yönetir ve dengeleri sağlamaya çalışır. Hedefte katılımının sağlanması, sürecin dikkatle yönetilmesi,değişiklikler ve yanlışlıkların kamusal duyarlılıkla ele alınması, objektif olunması, farklı aktörlerin birlikte ve kontrol sürecinde etkinliğinin sağlanması gerekir. Kentsel Tasarım ve özellikle de Kentsel Tasarım Rehberleri bu nedenle çözümü yönlendiren bize özgü sistemi sunmalıdır. Model bu kapsamda hazırlanmıştır.

http://mpgm.csb.gov.tr/kentsel-tasarim-rehberleri-i-82334